Het gemeentehuis van Schaarbeek werd gebouwd tussen 1882 en 1887 in het toenmalige agrarisch dorpje Schaarbeek, buiten de reeds verstedelijkte gebieden. Jules-Jacques Van Ysendyck bouwde het nieuw gemeentehuis in neo-Vlaams-Renaissance stijl, nadat hij ook het gemeentehuis van Anderlecht had ontworpen.
In 1911 werd het evenwel verwoest door een grote aangestoken brand. De heropbouw was het werk van de zoon Van Ysendyck, Maurice. Het nieuw gemeentehuis werd ingehuldigd in aanwezigheid van Koning Albert I. De gevel die niet afgebrand was werd bewaard en geïntegreerd in de nieuwe constructie.
Het middengedeelte wordt versierd door een groot sierbalkon en een hoge toren die doet denken aan een Vlaams belfort. Aan beide zijden van de toren kan men drie symmetrische traveeën bewonderen. Vooraan vindt men de namen van de twaalf burgemeesters en zijdelings de namen van de diverse wijken.
De Sint-Mariakerk dateert van 1846 en was het werk van architect Louis Van Overstraeten. Ze werd gebouwd ter ere van de eerste koningin der Belgen Louise-Marie. De werkzaamheden duurden evenwel tot 1900.
De kerk bevindt zich strategisch op de Koningslaan, die het paleis van Brussel verbindt met het kasteel van Laken. Het is een uniek gebouw in Byzantijns - Romaanse stijl met gotische invloeden. Merkwaardig zijn de koepel, het doksaal met het post-romantisch orgel en de mozaieken. De kerk is achthoekig rond absiskapellen.
Het huis Autrique is het eerste art-nouveau huis van HORTA en dateert van 1892. Het leidde de art-nouveau in met een aantal structurele en architecturale vernieuwingen.
Autrique was een welgestelde burger, ingenieur van beroep. In het milieu van de vrijmetselarij leerde hij Tassel, Solvay en Horta kennen, aan wie hij de opdracht gaf voor zijn huis.
Zijn huis bevat zowel art-nouveau- als eclectische elementen (metaal en sgraffiti op de tweede verdieping). De façade is uit steen en de vensters zijn beschermd met ijzeren staven.
De benedenverdieping bevat drie kamers, een rookkamer, een eetkamer en een wintertuin. Op de eerste verdieping kan men een glaskoepel bewonderen met glas-loodramen die hemelse en aardse motieven voorstellen. De tweede verdieping wordt overdekt door een houten caissonplafond.
Het Huis der Kunsten of Kasteel van Generaal Eenens-Terlinden was een van de eerste huizen van de Haachtsesteenweg.
In 1830 op 26 september, jaar van de Belgische onafhankelijkheid trok Prins Frederik der Nederlanden, opperbevelhebber van de Hollandse troepen zich hier terug en verbleef er de hele nacht. Om 3h ’s morgens trok hij weg uit Brussel met de Hollandse troepen.
De zoon van Charles-Louis Eenens, Alexis-Michel, was luitenant-generaal in het Belgisch leger en verdedigde Antwerpen succesvol tegen de Nederlanders.
Het gebouw bevat een eetzaal met eikenhouten lambrizeringen. Merkwaardig in de eetzaal is een prachtige schoorsteen uit de XVIe eeuw, die versierd is met Delftse tegels.
Belangrijkste bezienswaardigheden zijn de spiraalvormige eretrap, de eetzaal of zaal Renaissance met dito-schoorsteen, eiken lambrizeringen, wandtapijten, een veranda bezet met tegels in Delfts porselijn, groen of Louis XVI salon met schouw in witte marmer, het rood of Louis XV salon met o.a. muren bekleed in natuurzijde, de bibliotheek met vele boekenrekken en in de hall een glazen uitstalkast, waarin zich de uniformen bevinden van de laatste bewoner, procureur-generaal Georges Terlinden.
Achter het gebouw bevinden zich een klassieke tuin met vijver en een estaminet, waar men in een nostalgisch kader een natje of een droogje kan krijgen.
Wie van de Art-nouveaustijl houdt moet ongetwijfeld kennis nemen met PRIVAT-LIVEMONT(1861-1936).
Privat-Livemont, een Schaarbeeks schilder-decorateur en ontwerper van glasramen, behoort net als CAUCHIE tot de belangrijkste sgraffitoartiesten (niet te verwarren met de hedendaagse graffiti!) van België, waarbij hij in zijn werk alle art-nouveauelementen tot leven brengt, zoals de natuur, planten, vogels, charmante en raadselachtige vrouwenfiguren, kromme lijnen, engeltjes, enz...
Sgraffito is een techniek van gevelbeschildering waarbij in verschillende gekleurde pleisterlagen (een donkerkleurige en een lichtkleurige) wordt gekrast en zodoende figuren ontstaan.
Zijn belangrijste werk is het Josaphatscholenpaleis, waar hij zorgt voor de muurversieringen in opdracht van architect Jacobs.
Daarenboven specialiseert hij zich ook in het ontwerpen van romantische en allegorische affiches. In die zin noemt men hem soms de Belgische MUCHA.
©
