Deel 5 : de Voorhaven
En ook voor het laatste deel van de wandeling nemen we de tram, hetzij lijn 3 hetzij lijn 7 tot de halte Van Praet of komen we met eigen middelen.
De tramhalte ligt in een hoekje aan de muur rond het park van het paleis van Laken. We steken de weg over en beginnen met onze wandeling langs het water. Het pad ligt op sommige plaatsen wat lager dan op andere. Dit is het gevolg van de aanleg van een nieuwe kaaimuur begin jaren 1990, toen bleek dat de oude kaaimuur schede had opgelopen en moest vervangen worden. Een nieuwe kaaimuur voor de oude betekende meteen ook een kans om een wandelpad langs het water aan te leggen.
Na een flink stuk stappen komen we aan de spoorwegbrug over het kanaal. Tot voor wereldoorlog II lagen hier twee bruggen, maar na de oorlog werd er slechts één heropgebouwd. Van de andere blijven alleen de landhoofden over.
Hier eindigt ook de ommuring van het park. Net voorbij de brug vangen we op onze linkerzijde een glimp op van het station van koninklijk paleis. Dit werd destijds aangelegd opdat de Koning van hieruit rustig zijn trein zou kunnen nemen en snel op het nationale spoorwegnet kon aansluiten. Na de buitengebruikstelling van dit station en de ingebruikname van de Noord-Zuid verbinding werd in het station Brussel Centraal trouwens een koninklijk salon ingericht waar de vorst in alle rust kon wachten op zijn trein.
We zijn nu zo ongeveer aan de brug over het kanaal. Voor ieders veiligheid werd aan beide zijden van de brug een extra strook aangelegd voor voetgangers en fietsers.
Eens over de brug gaan we terug naar ons startpunt langs de andere oever. Misschien steken we best de drukke Werkhuizenkaai over, want buiten een zeer kort eerste stuk is het pad aan de kanaaloever nauwelijks bruikbaar.
We stappen nu voorbij een vestiging van Brusselse politie en komen dan aan de zetel van Sibelga, de vennootschap die het distributienet voor elektriciteit en aardgas in het Brussels Hoofdstedelijk gewest beheert en die dus instaat voor het onderhouden en uitbouwen van het kabel en leidingennetwerk in het gewest.
Voorbij Sibelga gaan we weer onder de spoorwegbrug door en komen we eerst aan de SNUB, een watersportvereniging die het kanaal gebruikt voor haar activiteiten. Gelijkaardige verenigingen vindt men langs de Vilvoordsesteenweg en in Anderlecht. Het kanaal dient dus niet alleen voor scheepvaart, maar ok sportievelingen maken er gebruik van.
Nog een stap verder ligt de vroegmarkt van Brussel. In 1973 verhuisde de vroegmarkt vanuit het centrum van Brussel naar hier. Meer dan 100 handelaars bieden gespreid over 5 grote hallen een ruime waaier aan voedingsproducten en bloemen aan op een terrein van14 ha. Het beheer van de vroegmarkt is sinds 1992 in handen de vennootschap MaBru. De vroegmarkt is in feite een supermarkt bij uitstek voor vakmensen waar kwaliteit en versheid hoog in het vaandel staan. Bij de klanten detailhandelaar, maar ook meesterkoks, restaurants en traiteurs, vaak ook de meest gekende. De Brusselse vroegmarkt heeft een reputatie die niet alleen het gewest, maar ook België overstijgt. Op de markt worden wekelijks tussen de 8.000 en 10.000 ton producten verhandeld en het aantal bezoekers loopt op tot meer dan 22.000 per maand. De handelaars en kopers zijn echt zeer vroege vogels want de markt opent naargelang product en weekdag de deuren tussen middernacht en 5u om te sluiten tussen 8 en 11uur, behoudens enkele uitzonderingen.
Zondagvoormiddag kan het hier in normale tijden erg druk zijn, want dan wordt op het terrein van de vroegmarkt een gewone markt gehouden.
De vroegmarkt bezoeken als toerist kan: elke eerste donderdag van de maand is er geleid bezoek dat aanvangt om 5uur. Inschrijven hiervoor dient minstens een week vooraf te geschieden via de website van MaBru. Ook voor vroege vogels.
Voorbij de vroegmarkt komen we aan het Europees Centrum voor Fruit en Groenten. Hier werken een aantal groothandelaars die groenten en fruit voor korte tijd opslaan alvorens deze te verdelen. Het terrein beslaat zo’n 13 ha en is uitgerust met een hoofdgebouw van 25.000m² waar 64 magazijnen uitgerust met koelruimtes in ondergebracht zijn en een tweede gebouw met 7000m² koelruimte. Meer dan een miljoen ton groenten en fruit worden hier jaarlijks verhandeld. Het centrum richt zich op in- en uitvoer en op primeurgroenten en fruit. Het hoeft geen betoog dat de activiteit hier ’s nachts het grootst is. Binnen het centrum worden ook andere diensten aangeboden aan de bedrijven die er gevestigd zijn. Nemen we als voorbeeld een douanekantoor dat er toe bijdraagt dat alle controles snel ter plaatse kunnen geschieden.
Even vereder staan de voormalige gebouwen van de kachelfabriek Godin. Jean Baptiste André Godin was een autodidact die een kachelfabriek startte. Hij was zeer begaan met het lot van zijn arbeiders en richtte bij zijn fabrieken een vorm van sociale woningbouw op waar zij personeelsleden met hun gezin verbleven en ongeacht hun positie gebruik konden maken van een heleboel diensten zoals school, theater, zwembad, enz… De appartementen waren voor hun tijd zeer modern en luxueus. Trouwens Godin zelf betrok er een op de site van zijn fabriek in Esquéhéries (Frankrijk). Bij de Brusselse vesting bleef het geheel beperkt tot het woonblok.
En bijna op het einde van onze wandeling komen we voorbij het shopping center Docks Bruxsel.
We gaan terug naar ons vertrekpunt aan de tramhalte Van Praet, waar we de weg oversteken om van op de Van Praetbrug uit te kijken over de voorhaven van Brussel, waar het grootste deel van de havenactiviteiten plaatsvinden. De Van Praetbrug is trouwens de eerste vaste brug die een schip tegenkomt tussen de zee en Brussel centrum.
Aan de linkerzijde zien we de Brusselse jachtclub BRYC, gelegen op een terrein van de Koninklijke Schenking. Het verhaal wil dat Leopold II een ondergrondse doorgang had vanuit de paleistuin naar de Bryc om zo onopgemerkt Brussel te kunnen intrekken.
Aan de rechterkant zien we voor ons de verbrandingsoven van het Brussels Gewest en een kleine hulp elektriciteitscentrale. Beide werken samen voor stoomproductie: bij de koeling in de verbrandingsoven wordt stoom opgewekt die gebruikt wordt elektriciteitsproductie. De zo opgewekte elektriciteit komt ongeveer overeen met wat nodig voor de openbare verlichting.
Het kanaal loopt van hier door tot de gewestgrens, niet ver voorbij de Budabrug .
We eindigen hier onze wandelingen langs de Haven van Brussel, die zich van Zennehaven ontwikkelde tot zeehaven. We hopen dat u ervan genoten heeft.
Graag geven we als aflsuiter enkele cijfers mee: vorig jaar (2019) werden 5,2 miljoen ton goederen naar of van Brussel verscheept langs de waterweg en kwamen schepen geladen met 1,4 miljoen ton door het kanaal in Brussel gevaren zonder deze goederen te laden of te lossen. 6,6 miljoen ton goederen komt overeen met 220.000 (tweehonderd twintig duizend) vrachtwagens of bijna 1000 vrachtwagens per werkdag op de Brusselse wegen. Deze vrachtwagens zouden alleszins veel zichtbaarder zijn dan de schepen op het kanaal.
© Cultuursmakers
