Een zoomlens of een lens met vaste focus?

Welke lens kiezen we? Welke argumenten spelen mee?

Bij het samenstellen van zijn fototas moet men vaak de afweging maken of men kiest voor een zoomlens dan wel voor lenzen met een vaste focuslengte.  De keuze is niet steeds gemakkelijk en afhankelijk van heel wat factoren, die de balans in de ene of andere richting laten doorslaan.  Bekijken we de sterke punten van beiden, die meestal ook de zwakkere punten van de andere zijn.  Hou echter ook rekening met de technische evolutie die steeds performantere lenzen op de markt brengt – helaas vaak alleen aan astronomische prijzen.

Het grote voordeel van een zoomlens is dat je verschillende focusafstanden kan overbruggen met één enkele lens, om dezelfde mogelijkheden te hebben moet je verschillende vaste focuslenzen gebruiken.  Nemen we bv een 24-70mm zoomlens.  Deze ene lens bestrijkt zowel  een focuslengte van 24, 36, 50 en 70mm, hiervoor zou je dan voor elk een andere lens (dus 4 in het totaal) nodig hebben.  De zoomlens is dus heel wat veelzijdiger dan de vaste focus lens, want ze bestrijkt ook nog eens alle tussenliggende focusafstanden die je met een vaste focus niet bereikt, in ons voorbeeld kan dat 60mm zijn of 30mm of …..

Een zoomlens zal dus uitermate handig zijn wanneer je je moeilijk kan verplaatsen tegenover het onderwerp van je foto.  Je blijft op je plaats en geeft de optische indruk dat je onderwerp verder weg is of korter bij.  Voor hetzelfde moet je met een vaste focuslens van plaats veranderen en korter bij gaan of verder weg.

Het grote voordeel van de vaste focuslens is dat ze – meestal – lichtgevoeliger is.  Als we zeggen meestal dan bedoelen we dat een vaste focuslens uit hetzelfde gamma 1 tot 2 stops lichtsterker is dan de zoomlens met hetzelfde bereik.  Vergelijk echter geen zoomlens uit het topgamma met een goedkope vaste focuslens.  Maar je vind ook zoomlenzen met een grote lichtgevoeligheid (f/2,8), doch deze vallen meteen in de hoge prijsklasse.  En in de hoge prijsklasse vind je zelden een zoomlens met dezelfde maximale diafragmaopening dan een vaste focuslens.  Heb je dus een grote lichtinval nodig in je lens dan is de vaste focuslens aangewezen.

Hier wordt het voordeel van de zoomlens dat omdat ze minder lichtgevoelig is ze ook meestal lichter is dan de vaste focuslens, wat zeker zijn belang heeft voor wie zijn materieel ver moet dragen of meeneemt met bv. het vliegtuig, waar elke gram handbagage zijn belang heeft.

Bekijken we hoe de lenzen opgebouwd zijn dan zien we dat een vaste focuslens minder bewegende elementen bevat dan een zoomlens.  Een gevolg hiervan is dat de vaste focuslens in veel gevallen een hogere beeldkwaliteit zal geven : scherper, minder vertekening van het beeld,…

Hou bij de keuze van uw lenzen ook rekening met de crop factor van uw camera (de crop-factor duidt aan in welke mate de beeldsensor van een fototoestel groter of kleiner is dan bijvoorbeeld een 35mm-negatief).  De focuslengte van een lens wordt uitgedrukt in verhouding tot een full frame camera (dus gelijk aan het 35mm of kleinbeeld negatief).  Om de werkelijke focuslengte te kennen moet je dus de aangegeven focuslengte vermenigvuldigen met de crop factor.  Bij een full frame camera is deze 1, bij een Nikon APS-C is het 1,5, bij een Canon 1,6 en bij een 3x4 camera wordt het 2.  Een 50mm lens wordt dus bij Nikon Aps-C een 75mm lens en bij Canon een 80mm lens.  Voor zoomlenzen wordt onze 24-70mm lens dan resp. 36-105, 38-112 of 48-140mm.  Om rekening mee te houden zeker voor de kortste focus afstand.

Hou dus bij het samenstellen van uw foto tas naast uw budget ook rekening met het soort fotografie dat je wil bedrijven en de manier van verplaatsen die je zal gebruiken.  Maar vergeet niet dat de crop facor van uw camera van belang is en dat de grootte van uw bestanden zal bepalen hoeveel je van het gemaakte beeld kan wegsnijden en toch een goede beeldkwaliteit behouden.